Benzinli motorlarda kullanılan yakıt benzindir. Fakat benzin motorun içindeki silindire sıvı halde ve yalnız olarak girmez. Karbüratör sayesinde havayla karışan benzin buharlaşarak silindirin içine girer. Benzinin havayla karıştırılması sonucunda bir yanma olur. Bildiğiniz gibi havasız daha doğrusu oksijensiz bir ortamda yanma gerçekleşemez.
Yakıt hava karışımının silindirin içinde bir kıvılcımla yanmasıyla ufak bir patlama olur. Bu patlamanın yarattığı basınç, piston tarafından hareket enerjisine dönüştürülür. Biraz kafanızı karıştırdım galiba. Bence siz en iyisi aşağıdaki animasyona bir göz atın. Her şeyi daha iyi anlayacağınızdan eminim.
Yukarıdaki animasyonu incelersiniz, pistonun iki kez aşağı inmesi ve iki kez yukarı çıkması ile motorun bir çevrimini tamamladığını görürsünüz. Motorun bir çevrimi zaman dediğimiz birbirini izleyen dört evreden geçerek oluşur: Emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz zamanları. Şimdi bu dört zamanı daha ayrıntılı olarak inceleyelim.
1.) Emme zamanı: Karbüratörden gelen benzin ve hava karışımı, emme sübabının açılmasıyla silindirin içine dolar. Bu sırada piston aşağı doğru inmektedir.
2.) Sıkıştırma zamanı: Emme ve egzoz sübaplarının her ikisi kapalı durumdadır ve piston yukarı doğru çıkar. Bu sayede benzin ve hava karışımı sıkıştırılır ve hacmi küçülür. Bu hacim küçülmesi aynı zamanda karışımın ısınmasına sebep olur.
3.) Yanma zamanı: Sıkışan ve ısınan yakıt karışımı, bujiden çıkan bir kıvılcımla yanar. Yanma ufak bir patlama şeklindedir. Patlamayla genişleyen karışım pistonu aşağı doğru iter. Motorun güç üretme zamanı burasıdır.
4.) Egzoz zamanı: Patlamayla aşağı inen piston, bu aşamada yukarı doğru hareket etmeye başlar. Yanmış gazların dışarı atılması zamanıdır artık. Piston yukarı çıkarken egzoz sübabıda açılır. Bu sayede yanmış gazlar dışarı atılır. Bundan sonra motor yeni bir çevrime başlar.
BENZİNLİ MOTORLARLA İLGİLİ BAZI GENEL TANIMLAR VE TERİMLER
1-) Ölü Nokta: Pistonun silindir içerisindeki hareketi esnasında, yön değiştirmek için bir an durakladığı (hareketsiz kaldığı) yere ölü nokta denir.İkiye ayrılır:
1-a-) Üst Ölü Nokta(Ü.Ö.N.): Pistonun silindir içerisinde çıkabildiği en üst noktada, yön değiştirmek için bir an durakladığı yere üst ölü nokta denir.Ü.Ö.N. olarak gösterilir.
1-b-)Alt Ölü Nokta(A.Ö.N.):Pistonun silindir içerisinde inebildiği en alt noktada, yön değiştirmek için durakladığı yere alt ölü nokta denir.A.Ö.N. olarak gösterilir.
2-) Kurs(strok),Piston Yolu: Pistonun; alt ölü nokta ile üst ölü nokta arasında almış olduğu yola kurs veya piston yolu denir.
3-) Silindire (Kurs hacmi): Pistonun alt ölü noktadan üst ölü noktaya kadar silindir içerisinde yaladığı hacme denir.
4-) Silindir Hacmi: Piston üst ölü noktada iken üzerinde kalan hacimdir.
5-) Toplam Silindir Hacmi: Bir silindir hacmi ile motorun silindir sayısının çarpımına eşittir.
6-) Toplam Kurs Hacmi: Silindire ile motorun silindir sayısının çarpımına eşittir.
7-) Yanma Odası Hacmi: Piston üst ölü noktada iken,silindir kapağı ile pistonun üst yüzeyi arasında kalan hacimdir.
8-) Zaman: Pistonun silindir içerisinde iki ölü nokta arasında yaptığı bir harekete zaman denir. Başka bir deyişle krank milinin 180°lik dönme hareketi ile pistonun iki ölü nokta arasında yaptığı harekettir.
9-) Çevrim: Bir motorda iş elde etmek için tekrarlanmadan meydana gelen olayların toplamına çevrim denir.bir çevrim krank milinin 720°lik dönüşü ile tamamlanır.
10-) Sente: Pistonun sıkıştırma zamanını bitirip, ateşleme zamanı başlangıcında Ü.Ö.N.’da bulunduğu anda, her iki supabın kapalı olduğu duruma sente denir.
11-) Supap Bindirmesi: Pistonun, egzoz zamanını bitirip,emme zamanına başlamak üzere Ü.Ö.N.’da bulunduğu anda, emme ve egzoz supaplarının beraberce bir müddet açık oldukları ana supap bindirmesi denir.
12-) Beraber Çalışma: Çok silindirli motorlarda; genellikle silindir veya pistonlar, beraber çalışırlar.
Bir motorun iki pistonu aynı anda Ü.Ö.N.’da oluyorsa bu pistonlar beraber çalışıyor demektir.Dört silindirli motorlarda (1-4) ve (3-2) numaralı silindirler beraber çalışırlar.
